خطبه غدیر، خِطابه‌ای از پیامبر اسلام(ص) است که علی(ع) را مولای مسلمانان معرفی می‌کند. پیامبر(ص) اینخطبه را در ۱۸ ذی‌الحجه سال ۱۰ قمری، هنگام بازگشت از حجة الوداع در منطقه‌ای به نام غدیر خم، بعد از نزولآیه ۶۷ سوره مائده بیان کرد. بسیاری از عالمان شیعه و سنی این خطبه را نقل کرده‌اند.
حدیث غدیر بخشی از این خطبه است که در آن، پیامبر فرموده است: «هرکس من مولای (سرپرست) اویم، علی (ع) مولای (سرپرست) اوست». این بخش از خطبه را بیش از ۱۱۰ نفر از صحابه و ۸۴ نفر از تابعین به صورت متواترنقل کرده‌اند، با این شرایط نه تنها تواتر حدیث غدیر مسلم است، بلکه مى توان گفت به مراتب، فوق حدّ تواتر است.
این خطبه یکی از قوی‌ترین دلایل ولایت و سرپرستی امیرالمومنین بعد از پیامبر اسلام است. قرائن و شواهد مختلفی این حدیث را در اثبات ولایت امیرالمومنین تأیید و تقویت می‌کنند.
علامه امینی مجموع سلسله اِسناد خطبه و حدیث غدیر را از منابع اهل سنت گردآوری کرده و به همراه سایر دلایلِ اثبات کننده واقعه غدیر در قالب یازده جلد کتاب الغدیر، منتشر کرده است.
مضمون خطبه غدیر در طول قرن‌های متمادی، به چند صورت در منابع حدیثی و تاریخی شیعی و سنی نقل شده است. وجه «اشتراک تمام آنها، اعلان ولایت حضرت علی(ع) است. عبارت « مَنْ کُنْتُ مَولاهُ فَهذا عَلِی مَولاهُ (ترجمه: هرکه من مولای او هستم، این علی مولای اوست.)» در همه این نقل‌ها مشترک است. این بند از خطبه با عنوان حدیث غدیر معروف شده است.
فهرست مطالب:
واقعه غدیر در چه سالی رخ داد؟ منظور از ثقل اکبر و ثقل اصغر چه کسانی هستند؟ کدام سوره در شأن حضرت امیرالمومنین امام علی (علیه السلام) نازل شد؟ چه کسانی در آغاز با حضرت امیرالمومنین امام علی (علیه السلام) بیعت نکردند؟
آیا حدیث غدیر در کتب معتبر اهل سنت یا صحاح سته ایشان نیز آمده است؟
چه دلیلی بر صحت برداشت شیعه از حدیث غدیر، که مولی را به معنی سرپرست می دانند، وجود دارد؟
منظور از عبارت (و اعلم کل ابیض و اسود) در خطبه غدیر چیست؟
حضرت محمّد (صلی الله علیه و آله و سلم) در خطبه غدیر بر چه مسایلی بیشتر تأکید کردند؟
اهل سنت معتقدند در جریان غدیر حدیث «مَنْ کُنْتُ مَوْلاهُ فَهذا عَلِىٌّ مَوْلاهُ» ادامه دارد که شیعه از ترس روشن شدن حقیقت آن را پنهان کرده است؟
متن حدیث غدیر را آن گونه که شیعیان نقل می‌کنند، چگونه می توان از نظر علم درایه و رجال اثبات نمود؟
منظور از تولی و تبری که در حدیث غدیر به آن اشاره شده (اللهم وال من والاه و عاد من عاداه) چیست؟ به طور کامل؟
آیا در این که آیه ولایت یا همان آیه 55 سوره مائده درباره حضرت امیرالمومنین امام علی (علیه السلام) است اتفاق نظری وجود دارد؟
راویان حدیث غدیر چه کسانی هستند؟
آیا حدیث غدیر از طریق زنان هم نقل شده است؟
منابع
پاورقی ها
