سیمای روس و انگلیس و نقد عملکرد آنان در شعر ملک الشعرای بهار در 20 صفحه ورد قابل ویرایش می باشد.
یکی از خطوط برجسته ای که چهره ی ایران معاصر را درشعر بهاربر می سازد، دست اندازی بیگانگان به خاک وطن و تهدید استقلال و تمامیت ارضی ایران است. عصر ی که بهار درآن می زیست، عصر رقابت قدرتهای بزرگ استعماری، به ویژه روس و انگلیس برای دستیابی به بهره های بیشتر و امتیازات روز افزون می بود. در این راستا کمتر حادثه ایست که از چشم تیزبین بهار پنهان مانده باشد چه در آن دوران که در خراسان می زیست و چه در دورانی که رهسپار پایتخت شد و در قلب حوادث قرار گرفت.
زبان شاعر هنگام اعتراض به دست اندازی بیگانگان به خاک وطن، به اوج می رسد و لحظه هایی که میان بهار، وطن و غاصبان وطن می گذرد از لحظات شور انگیز شعر بهار است.
در این گفتار به بررسی سه حادثه عمده از این دست می پردازیم. یک: قرارداد 1907 تقسیم ایران میان روس و انگلیس،دو: التیماتوم روس ها دائر بر اخراج مورگان شوستر وکشتاردرآذربایجان ، سه: بمباران آستان قدس رضوی.
